Η καλύτερη στιγμή της Ειρήνης Βαρδάκη είναι ένα δυστοπικό μυθιστόρημα (εκδ. Μίνωας)
Μαζικές αυτοκτονίες. Κανιβαλισμός χωρίς όρια. Όλα καταρρέουν. Και ξαφνικά… Πραξικόπημα. Το κίνημα του Λευκού Στρατιώτη αναλαμβάνει την εξουσία και όλα αλλάζουν. Η κοινωνία αποκτά νέους κανόνες, νέας αρχές, νέους νόμους. Τώρα πια απαγορεύεται η θλίψη, ο πόνος, η συγκίνηση, το αλκοόλ. Οι συζητήσεις περιστρέφονται γύρω από ακίνδυνες περιοχές. Όλοι οι πολίτες υποβάλλονται σε ειδικά ψυχολογικά τεστ που δείχνουν πόσο κοντά βρίσκονται στην αυτοκτονική κατάθλιψη. Και με βάση τα αποτελέσματα και τον Δείκτη Αυτοχειριακής Διέγερσης χωρίζονται σε πέντε ζώνες. Πολίτης ζώνης πέντε σημαίνει καταθλιπτικός και άρα κίνδυνος για τους άλλους και κυρίως για το καθεστώς. Μόνη λύση η μεταφορά του σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Αντιθέτως όσοι ανήκουν στις ζώνες ένα και δύο κατέχουν υψηλά αξιώματα. Με φόντο αυτό το ζοφερό σκηνικό, μια γυναίκα, η Λίζα Βλαντή και ο γιος της Άλεξ, μόλις 14 ετών, προσπαθούν να μείνουν ενωμένοι και να συνεχίσουν να ζουν χωρίς να προκαλούν, χωρίς να ταράζουν τα νερά, χωρίς να δίνουν αφορμές. Μα ο Άλεξ είναι έφηβος και η επανάσταση κυλάει στο αίμα του. Και μέσα σε μια νύχτα, όλα αλλάζουν. Οι ισορροπίες της μονογονεικής αυτής οικογένειας ανατρέπονται και η Λίζα πρέπει να αναμετρηθεί με τον εαυτό της, τους φόβους της, την επιθυμία της για ζωή μα πάνω από όλα με την απουσία, τη μοναξιά, τις ενοχές. Μέχρι το τέλος.
Έτσι είναι οι απουσίες. Μοιάζουν με μαγικά ελατήρια που δεν σπάνε ποτέ. Εσύ εγκλωβίζεσαι κάπου ανάμεσα στην καμπυλότητά τους. Άλλοτε ανοίγουν και ανασαίνεις κι άλλοτε κλείνουν απότομα και σε συνθλίβουν.
Η Ειρήνη Βαρδάκη, αφού κατέκτησε το αναγνωστικό κοινό με τα καθηλωτικά ψυχολογικά της θρίλερ, αποφάσισε να πατήσει στην κινούμενη άμμο της δυστοπικής λογοτεχνίας. Αφουγκράστηκε τις αναταράξεις της κοινωνίας και βούτηξε το μελάνι της στις ανησυχίες της για το τώρα και το αύριο, με τόλμη και αποφασιστικότητα. Πήρε βαθιά ανάσα και αποτύπωσε στο χαρτί μια πολυδιάστατη ιστορία που διαδραματίζεται σε μια καταπιεσμένη και τρομοκρατημένη κοινωνία. Σε μια κοινωνία που το χαμόγελο είναι υποχρεωτικό, ακόμα και για τους νεκρούς.
Με αφετηρία τη λαίλαπα της σύγχρονης ανθρωποφαγίας, τα τρία πρόσωπα της τραγωδίας σέρνουν τον χορό. Άλλοτε αργά και βασανιστικά, για να στήσουν στον τοίχο τον αναγνώστη και να τον αναγκάσουν να αναθεωρήσει στάσεις και συμπεριφορές, να προβληματιστεί, να αναγνωρίσει την ξέφρενη πορεία της ατομικότητας και της εγωπαθούς στάσης του απέναντι στις μάστιγες της εποχής. Και άλλοτε με καταιγιστικό ρυθμό, ακολουθώντας τους χτύπους της καρδιάς της Λίζας, μιας μάνας που βιώνει δεκάδες εσωτερικές μάχες και αναδεικνύει τη δύναμη της λέξης «μάνα», «μητέρα», «μαμά».
Με μια πένα κοφτερή σαν λεπίδα, η Ειρήνη Βαρδάκη σκιαγραφεί τους χαρακτήρες της με απίστευτη δεξιοτεχνία και με ρηξικέλευθη ευφυΐα τους κλειδώνει σε μια αποθήκη με εύφλεκτα υλικά, ελεύθερους να πράξουν κατά συνείδηση. Το αποτέλεσμα είναι ένα σπαρακτικό μυθιστόρημα που σου κόβει την ανάσα από την πρώτη σελίδα, με μια ορμή που δεν αφήνει περιθώρια αντίδρασης. Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση δίνει το τέμπο, οι διάλογοι σκίζουν την εκκωφαντική σιωπή της πρόζας και οι έντονες συναισθηματικά σκηνές θρομβώνουν τον αέρα. Η Λίζα και ο Άλεξ, αλλά και ο παππούς και ο γενναίος 360, παίζουν την πιο σκληρή παρτίδα σκάκι, με τα εμβατήρια χαράς να συνοδεύουν το παιχνίδι τους. Μέχρι το αδυσώπητο φινάλε.
Η «Ζώνη 5» είναι ένα μυθιστόρημα που γεννιέται από την πάλη της λογικής με το συναίσθημα, που θέτει υπό αμφισβήτηση την ανθρώπινη φύση και παράλληλα αποτελεί μια ωδή στη μητρική αγάπη και στην αξία της φιλίας, που πάντα λυτρώνουν και φέρνουν την κάθαρση.
Κέλλη Κρητικού
Η «Ζώνη 5» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίνωας, περισσότερες πληροφορίες ΕΔΩ
Photo by Антон Дмитриев on Unsplash
Η Κέλλη Κρητικού είναι βιβλιοκριτικός και αρθρογράφος σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα
