Γράφει η Γιώτα Βασιλείου
Η νέα σειρά του Netflix “Ripley” βασισμένη στο ψυχολογικό θρίλερ της αγαπημένης Patricia Highsmith “Ο Ταλαντούχος Κύριος Ρίπλεϊ” είναι μια σκοτεινή, μοντέρνα προσέγγιση που απογειώνει την ατμόσφαιρα του βιβλίου. Η ασπρόμαυρη αισθητική της σειράς, γεμάτη έντονες σκιές και κρυφές γωνιές, δίνει έναν απόκοσμο τόνο, κάνοντάς μας να νιώθουμε πως βρισκόμαστε σε ένα κόσμο με λιγοστές, μα ουσιαστικές χρωματικές αντιθέσεις – το άσπρο της γοητείας και το μαύρο της εξαπάτησης. Επιπροσθέτως δημιουργεί μια “παγίδα” του χρόνου, τηλεμεταφέροντας μας στη μεταπολεμική Ευρώπη.
Οι ηθοποιοί είναι ανατριχιαστικά πειστικοί. Ξεκινώ από τον Άντριου Σκοτ, στον ρόλο του Τομ Ρίπλεϊ, που είναι ο απόλυτος “κυρίαρχος του παιχνιδιού”. Πρώτη φορά τον είχα δει στο ρόλο του Καθηγητή Τζέιμς Μοριάρτι στην τηλεοπτική σειρά “Sherlock” του BBC, με τον Μπένεντικτ Κάμπερμπατς στο ρόλο του Χολμς και είχα ειλικρινά εντυπωσιαστεί. Ωστόσο εδώ με έχει αφήσει κυριολεκτικά άφωνη. Η ερμηνεία του έχει μια ιδιαίτερη ισορροπία μεταξύ γοητείας και ψυχρότητας, όπως ακριβώς επιτάσσει ο χαρακτήρας του Τομ. Σου δίνει την αίσθηση ότι πίσω από αυτό το “παρανοϊκό” βλέμμα του υπάρχει μια αβυσσαλέα, μια ανικανοποίητη επιθυμία να γίνει αποδεκτός, κάτι που τον κάνει απρόβλεπτο, άκρως επικίνδυνο και εξαιρετικά ενδιαφέροντα χαρακτήρα. Ακόμα και στις πιο σιωπηλές σκηνές, ο Σκοτ καταφέρνει να μας κρατάει αιχμάλωτους, να κρεμόμαστε κυριολεκτικά από την οθόνη και να σπαζοκεφαλιάζουμε για το τι συμβαίνει στο μυαλό του Ρίπλεϊ. Σχεδόν ακούμε τα “γρανάζια” του εγκεφάλου του που γυρίζουν ακούραστα καταστρώνοντας το επόμενο υποχθόνιο σχέδιό του.
Ο Τζόνι Φλιν, στον ρόλο του Ντίκι Γκρίνλεαφ, ενσαρκώνει το αφελές, προνομιούχο πλουσιόπαιδο που παίζει με τη φωτιά χωρίς να έχει συναίσθηση των συνεπειών του παιχνιδιού του. Ο Φλιν φέρνει μια φρεσκάδα και ελαφρότητα, αλλά και μια υπόγεια αίσθηση αδιαφορίας και αλαζονείας, που κάνουν τη σχέση του με τον Τομ πολύ εκρηκτική. Ο Ντίκι του Φλιν είναι ένα σύμβολο απελευθέρωσης, συνάμα όμως είναι και η αρχή του σκοτεινού ταξιδιού του Τομ, κάτι που ο ηθοποιός αποδίδει με έναν εξαιρετικά φυσικό τρόπο.
Η Ντακότα Φάνινγκ ως Μαρτζ Σέργουντ φέρνει μια ιδιαίτερη λάμψη και ευαισθησία στον ρόλο της, ενσαρκώνοντας τέλεια το κορίτσι που έλκεται από τον Ντίκι και συγχρόνως αντιλαμβάνεται αμυδρά τη σκοτεινή πλευρά του Τομ. Είναι ζωντανή και εκφραστική, με μια λεπτή θλίψη να αναδύεται από τα μεγάλα της μάτια, καθώς νιώθει ότι κάτι δεν πάει καλά, χωρίς όμως να μπορεί να εντοπίσει τι είναι αυτό ακριβώς. Η Φάνινγκ καταφέρνει να δώσει στη Μαρτζ τη σωστή δόση αφέλειας και διαίσθησης, δημιουργώντας μια φιγούρα που τραβάει τον θεατή με τη γλυκύτητα και τον δυναμισμό της.
Ο Μαουρίτσιο Λομπάρντι με τη σειρά του, στον ρόλο του επιθεωρητή Πιέτρο Ραβίνι, είναι πραγματικά απολαυστικός. Η ερμηνεία του συνδυάζει την καχυποψία, την υπομονή και την επιμονή. Η αδιόρατη απειλή που αποπνέει είναι διάχυτη, χωρίς ποτέ να γίνεται υπερβολική – αντιθέτως, η αργή, μεθοδική του παρουσία θυμίζει περισσότερο κυνηγό που περιμένει την τέλεια στιγμή για να δράσει. Ο Λομπάρντι καταφέρνει έτσι να χτίσει έναν χαρακτήρα που, αν και δεν είναι στο προσκήνιο, γίνεται μια αόρατη, ασφυκτική απειλή για τον Ρίπλεϊ. Ένα βασικό κομμάτι της ατμόσφαιρας της σειράς, που αφήνει τον θεατή με την αίσθηση ότι το παιχνίδι της εξαπάτησης μπορεί ανά πάσα στιγμή να ανατραπεί.
Η σκηνοθεσία τώρα του Στίβεν Ζέιλιεν ποντάρει πολύ στη δημιουργία έντασης μέσω του φωτισμού και της φωτογραφίας και απογειώνει αυτή τη δυναμική. Το παιχνίδι με τις σκιές και τις σιωπές προσδίδει μια διαχρονικότητα στην πλοκή, που κάνει τον θεατή να βυθίζεται στη σκοτεινή ομορφιά της εποχής. Το γεγονός δε ότι εστιάζει σε λεπτομέρειες –όπως ένα πιάτο με σύκα, ή μια κουλούρα σκοινί κτλ.– με έναν τρόπο που θυμίζει τα αργά, σκόπιμα πλάνα των Φελίνι και Χίτσκοκ, δημιουργεί ένα συναίσθημα ασφυξίας που δυναμώνει σκηνή τη σκηνή, επεισόδιο το επεισόδιο. Επιπλέον, το ασπρόμαυρο φίλτρο τονίζει αυτή τη σκληρή ομορφιά και διατηρεί το ρετρό ύφος.
Σε αυτό το σημείο θέλω να σχολιάσω και τις φανταστικές σκηνές με τη γάτα. Θεωρώ πως είναι εξαιρετικά εύστοχος ο τρόπος ο σκηνοθέτης τοποθέτησε τη γάτα σε καίρια σημεία της δράσης. Η εμφάνιση του ζώου λειτουργεί ως ένας ευρηματικός και ανεπαίσθητος σχολιασμός πάνω στις πράξεις του Τομ Ρίπλεϊ. Η γάτα, αθόρυβα παρατηρητική, είναι σαν μια μεταφορά για τη σιωπηλή συνείδηση ή ακόμα και μια υπενθύμιση της απειλής της αποκάλυψης που τον ακολουθεί διαρκώς. Το βλέμμα της –αινιγματικό και απρόβλεπτο– δημιουργεί μια αίσθηση παρακολούθησης που ο Τομ δεν μπορεί να αποφύγει, όσο κι αν προσπαθεί να ελέγξει την κάθε του κίνηση. Αυτή η γάτα είναι ένα σταθερό, αμετάβλητο στοιχείο σε έναν κόσμο όπου ο Ρίπλεϊ διαρκώς μεταμορφώνεται, υποδυόμενος χαρακτήρες και εξυφαίνοντας ψέματα. Η παρουσία της μας κάνει να νιώθουμε πως κάθε φορά που βρίσκεται κοντά στον Τομ, κάποιος γνωρίζει τις ανομίες του, ακόμα και αν δεν μπορεί να τον προδώσει φωναχτά.
Και ας μην ξεχάσουμε τη μουσική που η επιλογή της έχει γίνει με έναν σχεδόν κινηματογραφικό τρόπο. Κάθε κομμάτι που ακούγεται λειτουργεί ως αντήχηση της δράσης και των συγκρούσεων, συμβάλλοντας στο ψυχολογικό υπόβαθρο με μια γοητευτική ελαφρότητα αλλά και ένταση συγχρόνως. Η μουσική είναι προορισμένη για να εντείνει συναισθηματικά κάθε σκηνή δράσης.
Σκέφτομαι πως σε αντιδιαστολή με τη λαμπερή έγχρωμη εκδοχή του “Ο Ταλαντούχος Κύριος Ρίπλεϊ” με τον Ματ Ντέιμον, η νέα σειρά προσφέρει μια επιστροφή στις ρίζες της ιστορίας, εμβαθύνοντας στην ψυχοσύνθεση του Τομ Ρίπλεϊ και αποδίδει τιμή στην ψυχρή οπτική της Χάισμιθ. Είναι ένα σκοτεινό παραμύθι για την ταυτότητα, τον πόθο και το ψεύδος, με τολμηρές ερμηνείες και μια ατμόσφαιρα που σε καταπίνει αργά αλλά μεθυστικά. Είναι μια παραγωγή με βάθος, με μια καλλιτεχνική, εκλεπτυσμένη σπιρτάδα που αφήνει μια έντονη, σχεδόν νοσηρή επίγευση.
Είχα καιρό να δω σειρά που να μου αφήσει τέτοια σκοτεινή αίσθηση. Σας την προτείνω ανεπιφύλακτα!
Καλή απόλαυση!
“Ο ταλαντούχος κύριος Ρίπλεϊ” της Patricia Highsmith κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άγρα
Photos credit:
https://www.imdb.com/title/tt11016042/
Η Γιώτα Βασιλείου είναι blogger και φανατική αναγνώστρια
