Γράφει η Κέλλη Κρητικού
Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε.
Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,
ήδη θα το κατάλαβες η Ιθάκες τί σημαίνουν.
Την Ιθάκη με την απαράμιλλη φυσική ομορφιά μα και την Ιθάκη του Καβάφη επιλέγει ο Πάνος Δημάκης για να στήσει αριστοτεχνικά την πλοκή του νέου του μυθιστορήματος. Και όχι τυχαία. Γιατί το μαγικό αυτό νησί με τη δική του ξεχωριστή ενέργεια εξυπηρετεί τις πολλαπλές διαστάσεις της ιστορίας και δυναμιτίζει τον πυρήνα της πλοκής από την πρώτη κιόλας σελίδα. Ένας σεισμός ταρακουνάει συθέμελα τις ζωές των πρωταγωνιστών και τους αναγκάζει να αναζητήσουν ανάμεσα στα χαλάσματα την αλήθεια τους. Επικίνδυνα μυστικά, ενοχές, λάθη του παρελθόντος και σκελετοί που έχουν μείνει κρυμμένοι για χρόνια στην ντουλάπα, βγαίνουν στην επιφάνεια ενώ η γη κοχλάζει και οι δονήσεις δεν σταματούν.
Το όμορφο νησί της Ιθάκης επισκέπτεται στις 4 Οκτωβρίου ο Εγκέλαδος προκαλώντας καταστροφές και αναταραχή στους κατοίκους. Αμέσως μετά το πρώτο σοκ, όλοι ψάχνουν να βρουν τους δικούς τους και η αγωνία κορυφώνεται καθώς δεν υπάρχει τρόπος ενημέρωσης. Στο μοναστήρι, στην Παναγιά των Μηκώνων, εννιά άνθρωποι εγκλωβίζονται, ενώ ένα μεγάλο τμήμα του προαύλιου χώρου καταρρέει στον γκρεμό παρασύροντας ανθρώπους στον θάνατο. Ο ηλικιωμένος Ματθαίος Σκίπης καταπλακώνεται από ένα τμήμα της οροφής και η Ισμήνη Κράθη προσπαθεί να τον ηρεμήσει και του δώσει κουράγιο κρατώντας συνεχώς το χέρι του. Η ηγουμένη Πελαγία πασχίζει να μείνει ήρεμη και ψύχραιμη, όπως και η Ζωή Βιτάλη με τον 8χρονο γιο της Αλέξανδρο, ενώ η μοναχή Μελάνη παλεύει να τιθασεύσει τα συναισθήματα της καθώς μες στον χώρο βρίσκεται ο Δημήτρης, ο έρωτας της ζωής της και εν μέρει ο λόγος που κατέληξε στο μοναστήρι. Ο αρχαιολόγος Κομνηνός και ο Άγης ψάχνουν να βρουν κάποιον τρόπο διάσωσης πριν ακολουθήσουν μετασεισμοί. Παράλληλα, κάτω από τον γκρεμό, στην παραλία, ένα ζευγάρι, ο Μάνος και η Ρέα υποδέχονται ανακουφισμένοι τον Αποστόλη τον βαρκάρη, όμως πριν προλάβουν να επιβιβαστούν ένα τσουνάμι κάνει τη βάρκα χίλια κομμάτια και τους αναγκάζει να βρουν καταφύγιο σε ένα ύψωμα, ανάμεσα σε χώματα και κατεστραμμένα αυτοκίνητα. Και ενώ ο χρόνος τρέχει και ο φόβος γιγαντώνεται, ο παπά-Κρυστάλλης κάνει τα πάντα για να βοηθήσει τους κατοίκους και αναζητεί τρόπο να δει τι συμβαίνει και στο μοναστήρι.
Η πένα του Πάνου Δημάκη πραγματικά μαγνητίζει τον αναγνώστη. Οι περιγραφές του ξεχειλίζουν από χρώματα, μυρωδιές, αρώματα, ήχους, και ξυπνούν όλες τις αισθήσεις. Η άριστη γνώση και η αξιοποίηση του πλούτου της ελληνικής γλώσσας, χωρίς ίχνος υπερβολής αλλά με μέτρο, δημιουργεί ζωντανές, παραστατικές εικόνες και όλα μοιάζουν να συμβαίνουν εκείνη τη στιγμή. Παράλληλα, η τριτοπρόσωπη αφήγηση δίνει χώρο και χρόνο στον συγγραφέα να θέσει τα φιλοσοφικά του ερωτήματα, να θίξει καίρια διαχρονικά κοινωνικά φαινόμενα, να διεισδύσει στην ιδιοσυγκρασία και τον ψυχισμό των ηρώων του και να αναδείξει τα σημεία εκείνα που θα προβληματίσουν, θα αγγίξουν ευαίσθητες χορδές, θα προκαλέσουν. Υπάρχει άραγε ελεύθερη βούληση ή όλα είναι θέλημα Θεού; Για ποιον λόγο συμβαίνουν κάποια γεγονότα στη ζωή: είναι θεία Δίκη, το πεπρωμένο ή απλές συμπτώσεις; Η αγωνία του σεισμού, ο φόβος για το τι μπορεί να συμβεί το επόμενο λεπτό, οι υλικές καταστροφές και ο θάνατος ανθρώπων σε συνδυασμό με τους κλειστούς δρόμους, την έλλειψη σήματος και άρα δυνατότητας επικοινωνίας, επιτείνει την ανασφάλεια, και δημιουργεί τις συνθήκες ώστε να ξεπροβάλλει η ευαλωτότητα των ανθρώπων και να καμφθούν οι αντιστάσεις.
Τα θρησκευτικά ήθη και πιστεύω μάχονται με τα πάθη και τις ανθρώπινες αδυναμίες και η υποχρεωτική συνύπαρξη οδηγεί με κλιμακούμενο ρυθμό σε ενδοσκοπήσεις και αναζήτηση των μύχιων επιθυμιών, σε φιλοσοφικές θεωρήσεις και εξομολογήσεις που πονάνε και σοκάρουν, σε παραδοχές που προκαλούν έκπληξη και πανικό, σε αποφάσεις που ξεπερνούν το εγώ και λειτουργούν με βάση το συλλογικό καλό. Οι ήρωες είναι σκιαγραφημένοι με προσοχή και ξεδιπλώνουν σταδιακά την προσωπικότητά τους καθώς οι συνθήκες αλλάζουν διαρκώς και γίνονται ολοένα και πιο ασφυκτικές. Ο ψυχισμός τους περνά από διάφορα στάδια και η συναισθηματική τους αστάθεια υπό τον τρόμο που γεννά ο σεισμός πυροδοτεί καταστάσεις που ξεφεύγουν από κάθε έλεγχο. Η πλοκή μεταμορφώνεται σε μια ιστορία με σασπένς, ανατροπές και καταιγιστικές εξελίξεις που κόβουν την ανάσα, με την καλοσύνη, την αγάπη και την αυταπάρνηση να παίρνουν τα ηνία λίγο πριν το συγκινητικό και απρόβλεπτο φινάλε.
Το «Ποσειδών» είναι ένα κράμα δυνατών συναισθημάτων, πλούσιων ανατροπών μα κυρίως ρεαλιστικών χαρακτήρων που βιώνουν την απώλεια, τη ματαίωση, τον πόνο, τη συντριβή και έρχονται αντιμέτωποι με την αλληλεγγύη και την αποδοχή, με την αξία της συγχώρεσης και της μετάνοιας προσφέροντας ελπίδα και αισιοδοξία και μια ώθηση στον αναγνώστη τον αναζητήσει τη δική του αλήθεια.
Το μυθιστόρημα «Ποσειδών» του Πάνου Δημάκη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα, περισσότερες πληροφορίες ΕΔΩ
https://sunrise.maplogs.com/ithaki_greece.416270.html
πηγή ποιήματος Καβάφη: https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/anthology/mythology/browse.html?text_id=178
Η Κέλλη Κρητικού είναι βιβλιοκριτικός και αρθρογράφος σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα
