Γράφει ο Γιαννης Ζαραμπούκας
Η Σάρα είναι μία πετυχημένη συγγραφέας, με καταγωγή από τη Βοσνία, που κατοικεί με τον Ιρλανδό σύντροφο της, σ’ ένα μικρό διαμέρισμα στο Δουβλίνο. Τη συντροφιά τους συμπληρώνει ο σκύλος του συντρόφου της, καθώς και μία γλάστρα μ’ ένα φυτό αβοκάντο, το οποίο η Σάρα προσπαθεί να κρατήσει ζωντανό. Την ήρεμη καθημερινότητα τους, μία καθημερινότητα όπου ένα από τα «σημαντικά» προβλήματα που αντιμετωπίζουν είναι η ενοχλητική παρουσία του γείτονα τους, ο οποίος όντας φανατικός γυμνιστής, κυκλοφορεί διαρκώς χωρίς εσώρουχα, διαταράσσει ένα απρόσμενο τηλεφώνημα!
Ένα τηλεφώνημα που έρχεται από μακριά. Ένα τηλεφώνημα που ξυπνά τους σκελετούς του παρελθόντος, που επιμελώς έχουν καταχωνιαστεί στο πιο σκοτεινό σημείο της ντουλάπας. Τα κόκαλα τους κροταλίζουν, ξυπνώντας τις παιδικές αναμνήσεις της Σάρας, που έχουν εδώ και μερικά χρόνια πέσει στη δική τους χειμερία νάρκη. Μία ολόκληρη ζωή, που τώρα πια φαντάζει τόσο μακρινή και ανοίκεια στη Σάρα, έρχεται ξανά στο φως. Στην άλλη άκρη της γραμμής, βρίσκεται η Λέιλα, η αδελφική της φίλη. Αυτή που έμεινε πίσω. Αυτή που κρύφτηκε καλά μες στο σκοτάδι της οικειοθελούς λήθης.
Μία φράση της όμως, ένα «Έλα, μ’ ακούς;», και το αίτημα της να βρεθεί δίπλα της, ώστε να ταξιδέψουν μαζί στη Βιέννη, όπου σύμφωνα με τη Λέιλα βρίσκεται ο Άρμιν, ο αδερφός της, αρκούν κι ας έχουν περάσει περίπου δώδεκα χρόνια από την τελευταία φορά που επικοινώνησαν, για να βρεθεί η Σάρα πρώτα σε ένα αεροπλάνο κι ύστερα σε ένα λεωφορείο ασφυκτικά γεμάτο με κατατρεγμένους συμπατριώτες της, με προορισμό τη Λέιλα και τη λησμονημένη της πατρίδα, τον τόπο όπου το αποκηρυγμένο της παρελθόν, καρτερικά την περιμένει.
Σε ένα οδοιπορικό διττής φύσεως, η Σάρα, θα αναμοχλεύσει τις παιδικές της μνήμες, μνήμες στις οποίες η Λέιλα κατέχει τον πρωταγωνιστικό ρόλο! Μία εκρηκτική σχέση, σχέση αντικρουόμενων συναισθημάτων, όπου ακροβατεί ανάμεσα στην αγάπη και το μίσος, ανάμεσα στη ζήλια και τον θαυμασμό, έρχεται στην επιφάνεια, με τα όρια ανάμεσα στο αίσθημα της φιλίας και αυτό της ερωτικής έλξης θα τολμούσα να πω, να γίνονται ρευστά και δυσδιάκριτα. Η Σάρα οικοδομεί όλη της τη ζωή πάνω σε μία βαθιά και ανομολόγητη ανάγκη. Στην ανάγκη αποδοχής που ενδόμυχα τρέφει και συντηρεί όλα αυτά τα χρόνια, κι ας μην το παραδέχεται ούτε στον ίδιο της τον εαυτό, από τη Λέιλα, την καλύτερη και μοναδική της φίλη.
Παράλληλα, η Σάρα μαζί με τη Λέιλα ταξιδεύουν οδικώς με προορισμό τη Βιέννη, με σκοπό να συναντήσουν τον Άρμιν, ο οποίος ύστερα από το ξέσπασμα του πολέμου, είναι αγνοούμενος και από τους περισσότερους θεωρείται νεκρός. Παρόν και παρελθόν, όνειρο και πραγματικότητα μπλέκονται μεταξύ τους, δημιουργώντας μία μυστηριακή μυθιστορηματική πραγματικότητα, όπου ανομολόγητες αλήθειες και μυστικά αιωρούνται ανάμεσα στις δύο ηρωίδες, έτοιμα να απασφαλίσουν και να οδηγήσουν σε μία ολέθρια σύγκρουση.
Η Λάνα Μπάστασιτς συνθέτει ένα μυθιστόρημα που σε πρώτη ανάγνωση θα μπορούσαμε να πούμε ότι μέσα από τις ηρωίδες της, επιχειρεί να καταδυθεί στα άδυτα και σκοτεινά μονοπάτια της γυναίκειας ύπαρξης και να αναδείξει θεματικές όπως αυτή της γυναικείας φιλίας, της απώλειας, της λήθης του παρελθόντος.
Ωστόσο, το ΠΙΑΣΕ ΤΟ ΛΑΓΟ δεν είναι μόνο αυτό, αλλά πολλά περισσότερα! Είναι μία σύγχρονη γυναικεία οδύσσεια! Ένας σύγχρονος Νόστος για τη Βοσνία, που ακολουθεί τα αρχετυπικά πρότυπα, με την τραγική φιγούρα της Λέιλα, που αγωνίζεται να ισορροπήσει μέσα σ’ ένα συμπαγές σκοτάδι, προσπαθώντας ταυτόχρονα να υπερκεράσει τη φθορά του χρόνου και κάθε είδους φθορά, για να διατηρήσει τη βαλκανική της γοητεία, να συμβολίζει την ίδια τη χώρα, η οποία με τη σκοτεινή της σαγήνη καταφέρνει και έλκει κοντά της τη Σάρα, η οποία μάταια τόσα χρόνια αγωνίζεται για να κόψει κάθε δεσμό, κάθε ρίζα, κάθε ίχνος της βαλκανικής της καταγωγής, που την κρατά δέσμια με ένα παρελθόν που εκούσια παλεύει να ξεχάσει.
Αναζητήστε το!
Το μυθιστόρημα «Πιάσε το λαγό» της Λάνα Μπάστασιτς κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Gutenberg (μτφρ. Ισμήνη Ραντούλοβιτς), περισσότερες πληροφορίες ΕΔΩ
Photo by Jenna Dugain on Unsplash
Ο Γιάννης Ζαραμπούκας είναι ποιητής και αρθρογράφος λογοτεχνίας. Η τελευταία του ποιητική συλλογή "Οι άνθρωποι στις κορνίζες" κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Συρτάρι, περισσότερες πληροφορίες ΕΔΩ
