Γράφει η Κέλλη Κρητικού
Μια τυχαία συνάντηση σε ένα ενυδρείο και η αγάπη αποτελούν το έναυσμα για αυτή την τρυφερή και γλυκόπικρη ιστορία της Shelby Van Pelt, που φωτίζει τα σκοτάδια της παραίτησης, της κατάθλιψης, της ματαίωσης και της οδύνης με τη δάδα της ελπίδας και της πίστης. «Πανέξυπνα πλάσματα» συναντιούνται σε μια κομβική στιγμή για τη ζωή τους και αλληλεπιδρώντας κατορθώνουν να ατενίσουν το μέλλον με αισιοδοξία και να γιγαντωθούν ψυχικά με τη δύναμη της φιλίας. Με οδηγό τον χαρισματικό Μάρκελο, που με τα πλοκάμια του γραπώνει και μελώνει την καρδιά των ανθρώπων γύρω του, μια συγκινητική ιστορία ζωντανεύει και αναδεικνύει τη σπουδαιότητα του να μοιράζεται ο καθένας την αλήθεια του, τους φόβους του, τον πόνο του, τις σκέψεις του, γιατί η αλληλεγγύη και η ενσυναίσθηση μπορούν να υπερβούν κάθε εμπόδιο και να συντρίψουν την απόγνωση.
Ο Μάρκελος είναι ένα γιγάντιο χταπόδι του Ειρηνικού που βρίσκεται κλεισμένο στο Ενυδρείο του Σόουελ Μπέι. Του αρέσει να παρακολουθεί τους ανθρώπους αλλά κυρίως του αρέσει τα βράδια που όλα ησυχάζουν να δραπετεύει από το γυάλινο «κλουβί» του και να κάνει αταξίες –για 198 λεπτά, όσα αντέχει έξω από το νερό. Ένα βράδυ συναντά την καθαρίστρια, Τόβα Ισάλιβαν και αναγκάζεται να δεχτεί τη βοήθειά της, καθώς ένα από τα πλοκάμια του έχει μπλεχτεί στο καλώδιο ενός φορτιστή κινητού. Η γλυκιά και τρυφερή Τόβα τον απεγκλωβίζει και μια παράξενη και υπέροχη φιλία ξεκινά. Εκείνη του μιλάει και τον αφήνει να τυλίξει τα πλοκάμια του γύρω της ενώ κάνει κατά στραβά μάτια για τις σκανταλιές του. Το πανέξυπνο χταπόδι την έχει στην καρδιά του και προσπαθεί με κάθε τρόπο να της φανερώσει την αλήθεια που ξέρει για να μπορέσει να μαλακώσει τον πόνο που έχει στην καρδιά της. Γιατί η εβδομηντάχρονη γυναίκα έχασε πριν τριάντα χρόνια τον 18χρονο γιο της Έρικ, χωρίς να μάθει ποτέ το πώς και το γιατί. Οι αρχές θεώρησαν πως αυτοκτόνησε καθώς μια διαλυμένη βάρκα στη θάλασσα είχε τα αποτύπωματά του. Όμως το πτώμα του ποτέ δεν βρέθηκε και η Τόβα κουβαλάει τον σταυρό της εδώ και χρόνια.
Το διακριτικό φλερτ του υπέροχου Ίθαν αλλά και οι φίλες της από την ομάδα πλεξίματος, της δίνουν τη δύναμη να συνεχίσει να ζει αλλά εκείνη, μετά τον ξαφνικό χαμό του αδελφού της αποφασίζει να πουλήσει το πατρικό της και να μπει σε ένα προσεγμένο γηροκομείο. Όλα όμως θα αλλάξουν με την άφιξη του 34χρονου Κάμερον από την Καλιφόρνια που έχει έρθει για να βρει τον πατέρα του και να ζητήσει τα λεφτά που του αντιστοιχούν. Ο Κάμερον και η Τόβα θα γνωριστούν, θα αναπτύξουν έναν όμορφο δεσμό και το χταπόδι θα βρει τον τρόπο να τους φανερώσει την αλήθεια για το παρελθόν τους και να τους λυτρώσει από τις πληγές τους.
Τα «Πανέξυπνα πλάσματα» ανήκουν στην κατηγορία εκείνη των μυθιστορημάτων που δρουν θεραπευτικά στην ανθρώπινη ψυχή, απαλύνοντας πληγές και αγωνίες που γεννά ο σύγχρονος τρόπος ζωής καθημερινά. Μέσα από ένα κράμα ιδιόρρυθμων μα τόσο οικείων χαρακτήρων, με ρεαλιστικές αντιδράσεις και αληθοφανείς προσωπικές ιστορίες, η πλοκή αγγίζει με ευαισθησία τον αναγνώστη, ανασκαλεύει ενδόμυχες πληγές και φόβους και του προσφέρει, μέσα από την εξέλιξη των γεγονότων, μια νέα οπτική που βασίζεται στην ανθρωπιά, στην ευεργετική επίδραση της αγκαλιάς και στην αποδοχή του παρελθόντος για να μπορέσει το μέλλον να ανθίσει.
Το αξιαγάπητο, πανέξυπνο, σκανταλιάρικο και ευαίσθητο χταπόδι μαγεύει τον αναγνώστη με την πρωτοπρόσωπη αφήγησή του, σκορπώντας το γέλιο μα και αγγίζοντας την καρδιά με έναν τρόπο πρωτόγνωρο και αγνό. Οι πρωταγωνιστές και δευτεραγωνιστές που το πλαισιώνουν, ετερόκλητοι και βασανισμένοι διαβάτες της ζωής που αναζητούν τη γαλήνη και τη λύτρωση, δυσκολεύονται να απαλλαγούν από τις ανθρώπινες αδυναμίες και τα πάθη, καθώς και να συνειδητοποιήσουν τα τραγικά λάθη που φέρνουν μαζί τους η παθητικότητα και η αυταπάρνηση. Μα εκείνο επιμένει, και καλλιεργεί αθόρυβα τις κατάλληλες συνθήκες που θα τους οδηγήσουν στην παραδοχή όλων όσων φοβούνται να νιώσουν. Και αυτό το ταξίδι, που πραγματοποιείται μέσα από δύσκολες ζυμώσεις και προστριβές, είναι δύσκολο μα γεμάτο έντονες συγκινήσεις που καταλήγουν στην κάθαρση και στο φως.
Καλογραμμένο και χωρίς συναισθηματικές κορώνες, με μια ιστορία καλοδουλεμένη, περίτεχνη, με πολλές προεκτάσεις και ζωηρούς διαλόγους, το βιβλίο της Shelby Van Pelt ενώνει με τα νήματα της στοργής και της αγάπης τους ήρωες του, τους επιτρέπει να ξεδιπλωθούν σταδιακά και να αποκαλύψουν όλα τα στοιχεία του χαρακτήρα τους, τις συναισθηματικές τους συγκρούσεις, τις ατέλειες τους, τους προβληματισμούς, τις απογοητεύσεις τους.
Τα «Πανέξυπνα πλάσματα» είναι μια σαγηνευτική αναγνωστική διαδρομή στις ζωές ετερώνυμων και πληγωμένων ψυχών, που κατορθώνουν να επαναπροσδιορίσουν τον εαυτό τους, να βρουν τη γαλήνη, να ανοίξουν την αγκαλιά τους στην αγάπη και να πιστέψουν πως όλα είναι εφικτά.
Το μυθιστόρημα «Πανέξυπνα πλάσματα» της Shelby Van Pelt (μτφρ. Ιλάειρα Διονυσοπούλου) κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο, περισσότερες πληροφορίες ΕΔΩ
Photo by Nick Fewings on Unsplash
Η Κέλλη Κρητικού είναι αρθρογράφος και βιβλιοκριτικός σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα