Γράφει η Κέλλη Κρητικού
Πόσο άθραυστες είναι τελικά οι γυναίκες στην πάροδο των χρόνων; Η συγγραφέας Emilia Hart αποφάσισε να δημιουργήσει ένα πολυεπίπεδο και σπονδυλωτό μυθιστόρημα με πρωταγωνίστριες τρεις γυναίκες που έζησαν σε διαφορετικές εποχές. Τρεις δυνατές προσωπικότητες που πάλεψαν με τους ίδιους δαίμονες, με τις ίδιες τραγικές προκαταλήψεις, με τις ίδιες απάνθρωπες καταστάσεις και κατόρθωσαν να βρουν το σθένος και τις ψυχικές αντοχές να επιβιώσουν. Οι «Άθραυστες» που ψηφίστηκαν από το αναγνωστικό κοινό ως το καλύτερο ιστορικό μυθιστόρημα το 2023 στα βραβεία Goodreads –και ως καλύτερο συγγραφικό ντεμπούτο, ξετυλίγουν την ιστορία τους σε μια μοναδική ατμόσφαιρα που τυλίγει τον αναγνώστη από την πρώτη σελίδα και αφοπλίζει τις αισθήσεις με την απλότητα της γραφής, το πάθος των ηρωίδων και τις δυνατές σκηνές έντασης που προκαλούν ανατριχίλα.
1619. Η Άλθα μεγαλώνει με τη μητέρα της Τζένετ Γουέιγουορντ, που είναι γνωστή στην περιοχή ως η μάγισσα και πολλοί άνθρωποι την καλούν σπίτι τους για να τους γιατρέψει με βότανα και τις ικανότητές της. Έχει σώσει πολλούς ανθρώπους, δεν καταφέρνει όμως να σώσει τη μαμά της φίλης της Άλθα, Γκρέις, από οστρακιά προκαλώντας το μένος του άντρα της άτυχης γυναίκας. Τα δύο κορίτσια σταματούν να κάνουν παρέα και στο πέρασμα των χρόνων η Άλθα μένει ορφανή. Όταν κάποια στιγμή η Γκρέις εμφανίζεται στην πόρτα της Άλθα για να της ζητήσει βοήθεια, εκείνη πατά τον όρκο της και της στέκεται ως πραγματική φίλη. Και δεν το μετανιώνει ακόμη και όταν βρίσκεται κατηγορούμενη για τον θάνατο του Τζον Μίλμπουρν.
1942. Η 16χρονη Βάιολετ ζει με τον πατέρα της Ρούπερτ και τον αδερφό της Γκρέιαμ στον πύργο της οικογένειας στο Όρτον Χολ. Η καθημερινότητά της είναι γεμάτη ξενοιασιά με το υπηρετικό προσωπικό να φροντίζει για όλα, την γκουβερνάντα της Μις Πουλ να προσπαθεί να της διδάξει καλούς τρόπους και ό,τι χρειάζεται μια κοπέλα να ξέρει για να ανοίξει ένα σπιτικό παρόλο που η Βάιολετ ζει και αναπνέει για τη φύση και τα έντομα, με τα οποία φαίνεται πως έχει ένα ιδιαίτερο κώδικα επικοινωνίας. Ένα βράδυ, ο πατέρας της της ανακοινώνει πως θα τους επισκεφτεί ο γιος του αδερφού του ο Φρέντερικ, και πως αν εκείνη δεν φερθεί όμορφα και δεν τον κάνει να περάσει καλά, θα την κλείσει σε μια σχολή για κοπέλες και θα φύγει από τη φύση που τόσο αγαπά. Η Violet βάζει τα δυνατά της, ακούει και εκτελεί κατά γράμμα όσα της λέει η γκουβερνάντα της. Μόνο που δεν φαντάζεται πως ο Φρέντερικ δεν είναι αυτός που δείνχει και πως ο πατέρας της έχει κάποια μυστικά που θα αλλάξουν για πάντα τη ζωή της
2019. Η Κέιτ ζει καθημερινά τη σωματική και συναισθηματική κακοποίηση από τον σύντροφό της Σάιμον που τη ζηλεύει φριχτά, παρακολουθεί κάθε της κίνηση, την έχει αναγκάσει να σταματήσει να δουλεύει και απαιτεί να μείνει έγκυος. Μια μέρα, η Κέι, αποφασίζει να εφαρμόσει το σχέδιο που έχει οργανώσει: φεύγει και πηγαίνει στο σπίτι μιας θείας του πατέρας της που της το είχε αφήσει στη διαθήκη της. Με ένα νέο κινητό και ένα μωρό στην κοιλιά, η Κέιτ νιώθει πελαγωμένη. Ειδοποιεί τη μητέρα της να μην ανησυχεί και κάνει μια νέα αρχή. Έρχεται κοντά με τη φύση και νιώθει πως μπορεί να αντιλαμβάνεται τα πουλιά και τα έντομα. Μια ικανότητα που είχε και μικρή αλλά την καταχώνιασε βαθιά μέσα της λόγω μιας τραγικής σύμπτωσης. Καθώς οι μέρες περνούν, η Κέιτ αρχίζει να γνωρίζει την ιστορία των γυναικών της οικογένειάς της και να βρίσκει μέσα της μια δύναμη πρωτόγνωρη, που θα τη χρειαστεί.
Η εκπληκτική ατμόσφαιρα και η μαγεία που αιωρείται πάνω από όλες τις ιστορίες κυριολεκτικά καθηλώνουν. Η συγγραφέας έχει δημιουργήσει ένα μυθιστόρημα που εμπεριέχει στοιχεία από διαφορετικά λογοτεχνικά είδη σε απόλυτη αρμονία και ισορροπία. Ιστορικά στοιχεία, μυστήριο, δολοφονίες, σκληρές καταστάσεις κακοποίησης και μαγικό ρεαλισμό με παράλληλες χρονικές εναλλαγές που καλύπτουν πάνω από πέντε αιώνες. Η φύση έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στην άνθιση του σκηνικού της ιστορίας, με τα έντομα, τις πεταλούδες, τα κοράκια , τα σκαθάρια να παρεμβαίνουν και να επεμβαίνουν με τον δικό τους καταλυτικό ρόλο σε κρίσιμες στιγμές των ηρωίδων και να προκαλούν τη φαντασία του αναγνώστη με έναν τρόπο πρωτόγνωρο. Όλα καταλήγουν στην ίδια αγροικία, εκεί που τρεις γενιές γυναικών θα βρουν τη δύναμη να απελευθερώσουν την αγριότητα της ψυχής τους και να τιμήσουν το όνομά τους.
Η συγγραφέας είναι σαν να έχει αποτυπώσει στο χαρτί τρία διαφορετικά ολοκληρωμένα διηγήματα γεμάτα ένταση, δράση, αγωνία, μυστηριακά στοιχεία, ισχυρούς ανθρώπινους δεσμούς, βάναυσες συμπεριφορές και καταστάσεις που απορρέουν από ήθη, προκαταλήψεις, στερεότυπα και φόβο, συνδέοντας με δεσμούς αίματος τις τρεις πρωταγωνίστριες. Για να καταφέρει να διατηρήσει την αδρεναλίνη στα ύψη, αποφάσισε να εναλλάσσει μέχρι το τέλος τις τρεις αυτές ιστορίες, και μάλιστα άλλοτε με πρωτοπρόσωπη αφήγηση όσον αφορά την Άλθα και άλλοτε με τριτοπρόσωπη στην περίπτωση των άλλων δύο ηρωίδων. Κάθε πρωταγωνίστρια βιώνει τον δικό της προσωπικό Γολγοθά, παλεύει ενάντια στην αντρική κακοποίηση, χειραγώγηση και σκληρότητα, και ψάχνει στη φύση την αγάπη και την τρυφερότητα που έχει ανάγκη. Από εκεί αντλεί τη δύναμη που χρειάζεται για να ορθώσει το ανάστημά της και να διεκδικήσει την ευτυχία, ή ό,τι έχει απομείνει από την ευτυχία που μπορεί να βιώσει. Όμως είναι εξίσου υπέροχος και ο τρόπος που η συγγραφέας εμπλέκει τους δευτεραγωνιστές στις εξελίξεις, και από αφανείς ήρωες τους μετατρέπει στους ανθρώπους εκείνους που αγκαλιάζουν τις τρεις ηρωίδες και τους δείχνουν τι σημαίνει αποδοχή, κατανόηση, τρυφερότητα, φιλία, πίστη.
Οι «Άθραυστες» είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα εποχής, που κινείται σε τρεις διαφορετικές χρονικές περιόδους, με τρεις πρωταγωνίστριες που συνδέονται με δεσμούς αίματος και μαγείας και παλεύουν με νύχια και με δόντια απέναντι στην κακοποίηση κάθε μορφής. Είναι ένα μυθιστόρημα που μιλάει τη γλώσσα της φιλίας, της αλήθειας και του ψυχικού σθένους
Το βιβλίο οι «Άθραυστες» της Emilia Hart (μτφρ. Χριστίνα Σωτηροπούλου) κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος, περισσότερες πληροφορίες ΕΔΩ
Photo by Joseph Corl on Unsplash
Η Κέλλη Κρητικού είναι βιβλιοκριτικός και αρθρογράφος σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα