Γράφει η Κέλλη Κρητικού
Η Τζότζο Μόις έγινε γνωστή στο ευρύ κοινό με το μυθιστόρημα της «Πριν έρθεις εσύ», μια σύγχρονη ιστορία αγάπης, το οποίο έχει πουλήσει περισσότερα από 14 εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως και έχει μεταφερθεί και στον κινηματογράφο. Όμως στο βιβλίο της με τίτλο «Αστέρια στο σκοτάδι» γυρίζει τον χρόνο πίσω και χάνεται στα δύσβατα μονοπάτια του Κεντάκι τη δεκαετία του ‘30, δίνοντας πνοή σε μια πολυδιάστατη ιστορία χαρακτήρων που αγγίζει την ψυχή. Ακολουθώντας τα βήματα μιας ομάδας γυναικών και τον καλπασμό των αλόγων καθώς περιδιαβαίνουν τα μαγευτικά τοπία της περιοχής, ο αναγνώστης αντικρίζει τη σκληρή πραγματικότητα που κρύβει η ομορφιά της φύσης: ανέχεια, σκληρές συνθήκες διαβίωσης, ασθένειες, αγωνία για το αύριο. Με σύμμαχο τον θησαυρό των βιβλίων και τη δύναμη των λέξεων και των εικόνων, η Άλις Ράιτ και η συντροφιά της κατορθώνουν να φωτίσουν το σκοτάδι, να γνωρίσουν την πραγματική αγάπη, να δημιουργήσουν ισχυρούς φιλικούς δεσμούς, να ορθώσουν το ανάστημά τους διεκδικώντας το δικαίωμα τους στην ευτυχία και την ελευθερία του λόγου.
Στην Αγγλία, η Άλις Ράιτ πνίγεται από τον καθωσπρεπισμό των γονιών της και ασφυκτιά από τις κοινωνικές συμβάσεις που είναι υποχρεωμένη να ακολουθεί κατά γράμμα. Η έλευση του Αμερικανού Μπένετ Βαν Κλιβ, αλλάζει τη ζωή της, και παρασυρμένη από τον ενθουσιασμό της αποδέχεται την πρόταση γάμου του και φεύγει μαζί του για την Αμερική. Μόνο που μετά το μήνα του μέλιτος, η Άλις διαπιστώνει πως η ζωή στο Κεντάκι δεν είναι ανέμελη και γεμάτη χρώματα. Ο Μπένετ είναι ένα πλάσμα άβουλο που μήνες μετά τον γάμο τους δεν την έχει καν αγγίξει, ενώ η συμβίωση με τον θεοσεβούμενο πεθερό της κάνει την καθημερινότητά της ένα μαρτύριο. Όταν λοιπόν μαθαίνει για την πρωτοβουλία της Έλινορ Ρούσβελτ για διανομή βιβλίων σε ευάλωτους και απομονωμένους πολίτες, δεν διστάζει να γίνει μέλος της Έφιππης βιβλιοθήκης. Τίποτα δεν είναι εύκολο σε αυτή την αποστολή, αλλά η ατίθαση και δυναμική Μάρτζερι Ο’ Χέιρ, η υπέροχη Μπεθ Πίνκερ, η οργανωτική και ευφυής Σοφία Κένγουορθ, αλλά και η φοβισμένη και ανασφαλής Ιζαμπέλ Μπρέιντι, ενώνουν τις δυνάμεις τους και την ανάγκη τους να προσφέρουν, να δημιουργήσουν, να ανεξαρτητοποιηθούν, και καταφέρνουν να γίνουν ένα με τους ορεσίβιους και να τους μυήσουν στον μαγικό κόσμο της λογοτεχνίας.
Η Αλις πιστεύει για πρώτη φορά στον εαυτό της, βρίσκει αληθινούς φίλους και ανοίγει τη φοβισμένη της καρδιά. Αλλά ο πεθερός της δεν την αφήνει να χαρεί για πολύ. Βρίσκει τον τρόπο να υπονομεύσει τη βιβλιοθήκη τους, προκαλώντας και τους υπόλοιπους κατοίκους του Κεντάκι να ακυρώσουν το πρόγραμμα. Ο φόνος του μπεκρή Κλεμ Μακάλοου και οι ενδείξεις πως η Μάρτζερι είναι η δολοφόνος, θα θέσουν σε κίνδυνο όλα όσα έχουν χτίσει. Οι αντοχές εξασθενούν και ο χρόνος είναι εναντίον τους, αλλά η πίστη, η επιμονή και η φιλία οδηγούν στην αποκάλυψη της αλήθειας και των προσωπείων, δίνοντας την ευκαιρία σε όλες τους να θέσουν τα θεμέλια για μια ευτυχισμένη ζωή… όπως εκείνες την ονειρεύονται, χωρίς φόβο.
Τα «Αστέρια στο σκοτάδι» είναι μια ιστορία του χθες που δίνει ηχηρά μηνύματα σε κάθε γυναίκα του σήμερα. Μέσα από τις πράξεις και τη στάση ζωής των ηρωίδων, προβάλλει η αναγκαιότητα της γυναίκας να ξεφύγει επιτέλους από δεσμά και προκαταλήψεις, να πετάξει από πάνω της κοινωνικές επιταγές που διαρκώς την πνίγουν και την χειραγωγούν, και να χαράξει το μονοπάτι της ζωής της με τους δικούς της όρους. Η Άλις και οι γυναίκες της Έφιππης Βιβλιοθήκης σφίγγουν τα δόντια και μάχονται, με σθένος, απέναντι σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία, αντιμετωπίζοντας αποφασιστικά σοβινιστές και άγριους άντρες που, με πρόσχημα τα λόγια του Θεού, τις κακοποιούν σωματικά και ψυχολογικά. Είναι γυναίκες γενναίες, που αγαπούν τα βιβλία και θέλουν όλοι οι άνθρωποι να έχουν πρόσβαση στη γνώση και να διευρύνουν τους ορίζοντες τους. Γι αυτό και αναμετρώνται με τη δύναμη της φύσης αλλά και την καχυποψία του κόσμου, χωρίς να λυγίσουν στιγμή, χωρίς να το βάλουν κάτω. Ατρόμητες, αφοσιωμένες, ακαταμάχητες. Γυναίκες που δείχνουν τον δρόμο σε όσους φοβούνται να διεκδικήσουν ένα καλύτερο αύριο.
Οι γλαφυρές περιγραφές της συγγραφέως προσδίδουν ζωντάνια σε κάθε σκηνή και μεταφέρουν νοερά τον αναγνώστη στο Κεντάκι, στις παγωμένες βουνοκορφές και στην καθηλωτική σαγήνη των απέραντων εκτάσεων. Οι χαρακτήρες είναι τόσο άρτιοι, ρεαλιστικοί, απτοί, και συνθέτουν ένα ετερογενές μείγμα προσωπικοτήτων που δυναμιτίζουν διαρκώς τις εξελίξεις και θίγουν κοινωνικά θέματα της εποχής. Ρατσισμός, κοινωνική ανισότητα, αναλφαβητισμός, μισογυνισμός, στυγνή εργασιακή εκμετάλλευση, κακοποίηση γυναικών κάθε μορφής, αναδύονται μέσα από άγριες καταστάσεις και γεγονότα, σκιαγραφώντας με πειστικότητα και πιστότητα τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες εκείνης της ταραγμένης περιόδου.
Μα κάπου εκεί ανάμεσα στη ζοφερή πραγματικότητα, προβάλλει και η ασύνορη αγάπη της Μάρτζερι και του Σβεν, που αποτελεί φάρο ελπίδας για την Άλις και την παρακινεί να ανακαλύψει τα δικά της συναισθήματα. Να αποτινάξει φοβίες και ζυγούς και να αντικρίσει τις πυγολαμπίδες του έρωτα που την καλούν να νιώσει την κάθε στιγμή.
Τα «Αστέρια στο σκοτάδι» είναι ένα επικό ιστορικό δράμα που συγκινεί, εμπνέει, προβληματίζει, και αποκαλύπτει τη μαγική επίδραση των αυθεντικών ανθρώπινων δεσμών, που ξεπερνούν χρώμα, φύλο, κοινωνικές τάξεις και σύνορα. Τη μαγική επίδραση της ανόθευτης αγάπης.
Το μυθιστόρημα «Αστέρια στο σκοτάδι» της Τζότζο Μόις (μτφρ. Χρύσα Μπανιά) κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός, περισσότερες πληροφορίες ΕΔΩ
Η Κέλλη Κρητικού είναι αρθρογράφος και βιβλιοκριτικός σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα
