Ο Γιάννης Ζαραμπούκας γράφει για το βιβλίο του Γιάννη Ξανθούλη
«Να σε αγαπούν θέλεις…» ψιθύρισε με θολωμένα μάτια.
«Να με αγαπούν…»
Ήμουν βέβαιη πως αυτό ήθελα.
«Τίποτ’ άλλο…»
«Τίποτ’ άλλο…»
Η Μαργαρίτα είναι μία γυναίκα που διαβαίνει το κατώφλι των πενήντα, ούσα εγκλωβισμένη σε έναν γάμο που μπαγιάτεψε. Ακολουθώντας τις επιβολές της εποχής της παραμένει σε έναν φαινομενικά πετυχημένο και αξιοζήλευτο γάμο, σε μία κατά συνθήκη ευτυχισμένη ζωή, κι ας πεθαίνει από πλήξη, ψάχνοντας καθημερινά να βρει τι ήταν εκείνο που ερωτεύτηκε στον Σταύρο και την κρατά τόσα χρόνια δέσμια στο πλευρό του.
Όλα ωστόσο ανατρέπονται, ύστερα από μία βραδινή έξοδο του ζευγαριού. Ένα έντονο ψυχωσικό επεισόδιο που θα υποστεί η Μαργαρίτα, θα γίνει η αφορμή για να σπάσουν τα δεσμά αυτού του γάμου. Παρότι η Μαργαρίτα θα νοσηλευτεί για κάποιο χρονικό διάστημα σε μία ιδιωτική ψυχιατρική κλινική, θα είναι για πρώτη φορά ελεύθερη μετά από εικοσιπέντε ολόκληρα χρόνια.
Παίρνοντας εξιτήριο, η Μαργαρίτα θα βρεθεί ξανά στο πατρικό της. Αρωγός στην προσπάθεια της να ανακάμψει, να ανακαλύψει εκ νέου τον εαυτό της και να οικοδομήσει μία νέα «φυσιολογική» κατά τα κοινωνικά πρότυπα της τότε εποχής καθημερινότητα η μητέρα της. Μία δεσποτική μητρική φιγούρα, που προσπαθεί να τη χωρέσει στα δικά της καλούπια…
Ένα κείμενο λοιπόν διανθισμένο με το γνώριμο, γλυκόπικρο χιούμορ του συγγραφέα, μέσα από το οποίο με αφοπλιστικό τρόπο ξεδιπλώνεται σταδιακά η τραγικότητα της ηρωίδας του
Παρόλα αυτά, η Μαργαρίτα θα παραμείνει στο πλευρό της μέχρι τέλους. Άλλωστε αυτό που επιδίωκε από παιδί είναι η αγάπη, η αποδοχή, η κατανόηση από τους οικείους της. Οι ατέρμονες βόλτες της στο κέντρο της Αθήνας θα γίνουν η διέξοδος της. Θα βρει καταφύγιο στις παρατημένες πλατείες του κέντρου, ανάμεσα σε γκροτέσκες φιγούρες ανέστιων ατόμων, που θα απαλύνουν το αίσθημα της μοναξιάς της.
«Το τρένο με τις φράουλες» του Γιάννη Ξανθούλη είναι ένα μυθιστόρημα για το αβάσταχτο βάρος της ανθρώπινης μοναξιάς. Ένα μυθιστόρημα φόρος τιμής προς εκείνους τους ανθρώπους, τους πορσελάνινους, που σήκωσαν για καιρό αγόγγυστα το αφόρητο φορτίο της μοναξιάς, χωρίς να σπάσουν. Φορτίο που με τον καιρό τους ράγισε. Τους ράγισε βαθιά, αφήνοντας ανεξίτηλα σημάδια. Και ράγισμα στο ράγισμα, κατάφερε τελικά να τους σπάσει. Να τους θρυμματίσει σε εκατοντάδες μικροσκοπικά κομμάτια. Κομμάτια που έπρεπε να τα μαζέψουν, να τα κολλήσουν πρόχειρα και να συνεχίσουν να προχωρούν στη ζωή, σημαδεμένοι παντοτινά από τη μοναξιά, προσπαθώντας να ανακαλύψουν το μονοπάτι προς το φως μέσα από τα πιο βαθιά, τα πιο καταδικά τους σκοτάδια.
Μέσα από ευτράπελες καταστάσεις, καταστάσεις που ισορροπούν έντεχνα ανάμεσα στην κωμικότητα και την τραγικότητα, καταστάσεις υπερρεαλιστικές, ο Ξανθούλης δημιουργεί ένα σπαρταριστό κείμενο, που ερεθίζει όλες τις αισθήσεις, αφού τόσο το στοιχείο της προφορικότητας που εντοπίζεται σε όλη του την έκταση, όσο και οι έντονες εικόνες που οικοδομεί, περιγράφοντας άλλοτε γεύσεις, άλλοτε μυρωδιές και άλλοτε σκηνές έντονου ερωτισμού, συνεπικουρούν στο να χτιστεί μία πρόζα αυθύπαρκτη.
Ένα κείμενο λοιπόν διανθισμένο με το γνώριμο, γλυκόπικρο χιούμορ του συγγραφέα, μέσα από το οποίο με αφοπλιστικό τρόπο ξεδιπλώνεται σταδιακά η τραγικότητα της ηρωίδας του. Μία ηρωίδα ανέστια και μόνη, ηττημένη από τη ζωή, που παλεύει με τους δικούς της δαίμονες, για να καταφέρει να βγει από τις πυκνές ομίχλες που διαρκώς την κυκλώνουν.
«Το τρένο με τις φράουλες» πρωτοκυκλοφόρησε το 1996. Επανεκδίδεται το 2022 από τις εκδόσεις Διόπτρα, στο δυναμικό των οποίων ανήκει ο Γιάννης Ξανθούλης τα τελευταία χρόνια και μας υπενθυμίζει όχι μόνο τη σημαντικότητα αυτού του ξεχωριστού συγγραφέα, αλλά και τη διαχρονικότητα των έργων του!
Το μυθιστόρημα του Γιάννη Ξανθούλη «Το τρένο με τις φράουλες» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα, περισσότερες πληροφορίες ΕΔΩ
Photo credit: Photo by Oliver Hale on Unsplash
Ο Γιάννης Ζαραμπούκας είναι ποιητής και αρθρογράφος λογοτεχνίας. Η τελευταία του ποιητική συλλογή "Οι άνθρωποι στις κορνίζες" κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Συρτάρι, περισσότερες πληροφορίες ΕΔΩ
