Το νέο βιβλίο της Έλενας Χουσνή κεντρίζει την ψυχή και το μυαλό
Υπάρχουν κάποια βιβλία που καταφέρνουν μέσα σε λίγες σελίδες να αποδομήσουν το μέσα σου και να συνθέσουν μπροστά στα μάτια σου έναν νέο μικρόκοσμο που κρύβει σκληρές αλήθειες και φωτίζει με διαφορετικό τρόπο προσωπικές ιστορίες που χάνονται στη βοή της καθημερινότητας. Το νέο βιβλίο της Έλενας Χουσνή με τον ευρηματικό τίτλο «Ούντο» είναι ένα από αυτά τα βιβλία. Με μια πρόζα που σε κεντρίζει, μια γραφή που ξεχωρίζει από τον τρόπο που αναπνέουν οι λέξεις και από τα μυριάδες συναισθήματα που κρύβουν οι προτάσεις. Πόνος, οδύνη, αγωνία, ελπίδα, αισιοδοξία. Τρεις νουβέλες κατορθώνουν να διαπεράσουν σαν ηλεκτρικό ρεύμα την ψυχή και να αιχμαλωτίσουν τον παλμό της εσωτερικότητας.
Η πρώτη ιστορία αφορά σε δύο άντρες των οποίων οι δρόμοι διασταυρώνονται στο σκοτάδι των ενοχών, του θανάτου και της απώλειας που συντρίβει το μυαλό και την καρδιά για πάντα. Εικόνες δυνατές προβάλλουν σε μια ζοφερή ατμόσφαιρα όπου η ομίχλη της πόλης συναντά την ομίχλη των αμαρτιών και του άτυχου ριζικού. Οι κοινωνικές συνισταμένες που προβάλλουν μέσα από την εξιστόρηση προστίθενται υπολογίζοντας την υποτείνουσα της σύγχρονης κοινωνίας που ναι μεν παλεύει να βρει διεξόδους από στερεότυπα μα την ίδια στιγμή βολεύεται σε όσα έχει ήδη μάθει. Ο «Ούντο» είναι μια ιστορία για τη μνήμη, την αξιοπρέπεια και για όσους σβήνουν μέσα στη σιωπή. Μια ωδή στην αντοχή, σε όσους εξακολουθούν να υπάρχουν — ακόμη κι όταν κανείς δεν τους αναζητά.
Η ηρωίδα της δεύτερης ιστορίας είναι μια γυναίκα που αντιστέκεται και παλεύει με όλο της το είναι. Αγαπά τις παρεξηγημένες Δευτέρες και τις λούζει με όσα αγαπά. Μοιράζεται τις σκέψεις της χωρίς εξωραϊσμούς, χωρίς περιτυλίγματα. Όλες τους προβάλλουν ανόθευτες, σκληρές, ανελέητες, τολμηρές, αδίστακτες. Βουτάει στα άδυτα της ψυχής της μαζί με την αρρώστια που απειλεί την ύπαρξή της, και εξομολογείται. Για τα «σ’ αγαπώ» που πρέπει να ειπωθούν σήμερα, όχι αύριο. Για τη σχέση της με τη μητέρα της. «Κι έτσι κυλούσαμε τις ρόδες της ίδιας αγάπης μα με διαφορετικές ενοχές». Για το πόσο αγώνα θέλει να μαθαίνεις τον εαυτό σου. «Η πιο μεγάλη αγγαρεία της νύχτας. Στην σκοτεινιά σου `ρχονται όλες οι σκέψεις». Την ευτυχία τη ζει στο μυαλό της. Δεν κοιμάται για να μη χάσει λεπτό από τον χρόνο που έχει. Απαγγέλει Καβάφη αγκαλιάζοντας τα λυπητερά. Στοχαστική, σαρκαστική, αλλά ποτέ μίζερη, η αφηγήτρια μας υπενθυμίζει διαρκώς ότι η ζωή είναι τελικά μια ατέλειωτη πρόβα.
Η τρίτη νουβέλα έχει άρωμα γυναίκας. Γυναίκες που κουβαλούν στις πλάτες τους το στίγμα μιας κοινωνίας, γυναίκες που τα ονόματά τους έχουν παρεξηγηθεί στο πέρασμα των αιώνων, γυναίκες που κοιτάζουν τον θάνατο στα μάτια και δεν φοβούνται, δεν διστάζουν να ξεστομίσουν τις αλήθειες τους χωρίς ενοχές. Το χθες ενώνεται περίτεχνα με το τώρα, οι Ερινύες με τις προκαταλήψεις της σύγχρονης εποχής, και ο δυναμισμός με τις φωνές όσων έχουν φύγει και το αποτύπωμά τους έχει ανοίξει πληγές που ξεπερνούν τον χώρο και τον χρόνο.
Η γλώσσα της συγγραφέως είναι γήινη αλλά ποιητική, καθημερινή μα ταυτόχρονα γεμάτη υπόγειο ρυθμό και μια λεπτή ειρωνεία που χαρίζει ανάσες μέσα στη θλίψη. Η συγγραφέας μετατρέπει τα απλά πράγματα σε σύμβολα με καθαρό βλέμμα, λεπτό χιούμορ και αξιοθαύμαστη αυτοσυγκράτηση, μεταμορφώνει τον πόνο σε τέχνη και τη φθορά σε αλήθεια. Έχει την ικανότητα να αφουγκράζεται και να κατανοεί σε βάθος την ελληνική ψυχή, να ξεκλειδώνει κρυφές στοές και να εξαγνίζει τη φρίκη με ανθρωπιά.
Η Έλενα Χουσνή υφαίνει τις νουβέλες της σαν δαντέλα∙ λεπτή, διάφανη, μα όταν τη φέρεις στο φως, ανακαλύπτεις το μεγαλείο της λεπτομέρειας. Η πρόζα της κινείται με χάρη από το απλό στο λυρικό, από τη σιωπή στη θύελλα, από μια φράση που κόβει σαν μαχαίρι σε μια εικόνα που ανασαίνει σαν προσευχή, από τον θυμό στην ανεξάντλητη διάθεση να ξαναρχίσουμε από Δευτέρα, με την ειρωνεία και το χιούμορ να λειτουργούν ως σωσίβια.
Οι τρεις ιστορίες που βρήκαν καταφύγιο στο νέο της βιβλίο κουβαλούν μέσα τους αλήθειες που κανείς δεν έχει το κουράγιο να τους κλείσει την πόρτα γιατί προκαλούν εσωτερικές αναταράξεις και προβληματισμούς και ταυτόχρονα προσφέρουν το φως της ελπίδας απλόχερα.
Το βιβλίο «Ούντο» της Έλενας Χουσνή κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κύφαντα, περισσότερες πληροφορίες ΕΔΩ
Photo by kazuhiro ogawa on Unsplash
Η Κέλλη Κρητικού είναι βιβλιοκριτικός, μεταφράστρια και αρθρογράφος σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα
