Γράφει η Γιώτα Βασιλείου
Ο «Επιθεωρητής Μονταλμπάνο» δεν είναι απλώς μια από τις πιο επιτυχημένες αστυνομικές μεταφορές της ευρωπαϊκής τηλεόρασης, αλλά κάτι πολύ περισσότερο: μια γιορτή της σικελικής ψυχής. Η σειρά, βασισμένη στα βιβλία του Αντρέα Καμιλλέρι, κατάφερε να δημιουργήσει έναν κόσμο που μυρίζει αλμύρα, μεσογειακό ήλιο και… μπακαλιάρο με κρεμμύδια και ελιές.
Ο Λούκα Ζινγκαρέττι, στον ρόλο του αεικίνητου αλλά φιλοσοφημένου, όχι τυφλά φανατισμένου με τη γραφειοκρατία της αστυνομίας, όμως πάντα αλάνθαστου Σάλβο Μονταλμπάνο, δεν παίζει απλώς. Ενσαρκώνει. Κι όσο περνούν τα επεισόδια – δύο ωρίτσες το καθένα, σαν μίνι κινηματογραφική ταινία – βλέπεις τον χαρακτήρα του να ωριμάζει, να γίνεται λίγο πιο μοναχικός, λίγο πιο γήινος, χωρίς να χάνει τη σπίθα του. Είναι ο Μονταλμπάνο, και είναι ωραίος (πολύ ωραίος αν με ρωτάτε)!
Ο Μιμί Αουτζέλο (κατά κόσμον Τσέζαρε Μπότσι), το φιλαράκι και δεξί χέρι του Σάλβο, είναι ο αιώνιος εραστής. Κυνηγός του ποδόγυρου με την ευγένεια γάτου και το πάθος δεκαοχτάρη. Παντρεύεται την εκλεκτή της καρδιάς του Μπέμπα και για λίγο νομίζουμε πως «συμμαζεύεται», αλλά όπως λέει κι ο σοφός λαός: «τον αράπη κι αν τον πλένεις…».
Και μετά είναι ο Καταρέλα. Η χαρά της ζωής. Ο comic relief που σκάει εκεί που τον χρειαζόμαστε περισσότερο. Ο αιώνια παρεξηγημένος, ο ένας και μοναδικός Αγκατίνο Καταρέλα, που αποδεικνύεται καίριος, χάρη στην αθωότητα και την αφοσίωσή του. Αλήθεια σας λέω, θα μπορούσα να γράψω ένα ολόκληρο τόμο γι’ αυτόν και μόνο! Για τις αστείες, συγκινητικές και βαθιά ανθρώπινες στιγμές του. Και πιστεύω ακράδαντα ότι αξίζει μια ξεχωριστή κατηγορία στα Όσκαρ για χαρακτήρες όπως εκείνος, που κερδίζουν την καρδιά του κοινού χωρίς φανφάρες ή υπερβολικά δράματα.
Η σειρά ξεκίνησε το 1999 και έτρεξε για πάνω από δύο δεκαετίες, με 15 σεζόν και 37 επεισόδια χωρίς να χάσει ρυθμό. Η εξέλιξη των χαρακτήρων γίνεται ορατή με τρόπο φυσικό• ο Μονταλμπάνο ωριμάζει, ο Αουτζέλο εμβαθύνει στη φιλία του με τον προϊστάμενο του και ο Καταρέλα αποκτά δικαιωματικά πρωταγωνιστικό βάρος, αποδεικνύοντας ότι πίσω από την αφέλεια κρύβεται συχνά η ουσία.
Κάθε επεισόδιο είναι μια υπέροχη αστυνομική περιπέτεια που σε κάνει να αγωνιάς, να γελάς, να συγκινείσαι και… να πεινάς σαν λύκος. Γιατί, ας το πούμε ξεκάθαρα: κάθε επεισόδιο είναι ΚΑΙ μια γαστρονομική περιπέτεια. Ο Σάλβο Μονταλμπάνο είναι λάτρης του καλού φαγητού και αυτό περνάει και στον θεατή. Τραγανά κανόλι με πλούσια κρέμα, ολοστρόγγυλα, πεντανόστιμα αραντσίνι, φρέσκα θαλασσινά, μακαρονάδες με σάλτσες που μοσχοβολάνε. Προσωπική μου συμβουλή: μη δείτε επεισόδιο νηστικοί. Κινδυνεύετε άμεσα με υπογλυκαιμία!
Φυσικά δεν μπορούμε να ξεχάσουμε το χιούμορ του Καμιλλέρι. Ο ίδιος ο συγγραφέας σαν άνθρωπος είχε αστείρευτο χιούμορ. Αν παρακολουθήσετε συνεντεύξεις του θα δείτε ότι κάθε του σχεδόν κουβέντα ακολουθεί κάποια άλλη χιουμοριστική. Έτσι και στα βιβλία του και κατά συνέπεια και στη σειρά, το χιούμορ παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο. Πηγάζει φυσικά από τις ανθρώπινες αδυναμίες και τα μικροσκάνδαλα, ισορροπώντας έτσι τις σοβαρές στιγμές αγωνίας ή και συγκίνησης. Μάλιστα οι χρήστες του IMDb μιλούν για έναν «ιδανικό συνδυασμό χιούμορ, έντασης και δράματος», που κρατά την πλοκή γοητευτικά συμπαγή χωρίς να ξεπέφτει σε υπερβολές.
Η Σικελία τώρα παρουσιάζεται όχι σαν τουριστικός προορισμός, αλλά σαν ζωντανός οργανισμός που ζει, αναπνέει κι αναπτύσσεται. Οι κάμερες αγκαλιάζουν το τοπίο, τα πετρόχτιστα σοκάκια της Βιγκάτα, τις παλιές βίλες και τους ανοιχτούς ορίζοντες με τη φροντίδα και την αγάπη ενός ανθρώπου που δεν δείχνει αλλά θυμάται κι αναπολεί. Ο φακός δεν αναζητά τεχνητά εφέ ή θεατρικά σκιρτήματα, αλλά αιχμαλωτίζει την καθημερινότητα και τον μύθο μιας γης που μάχεται ανάμεσα στην ομορφιά και τη διαφθορά . Η μαφία είναι πανταχού παρούσα. Όχι χολιγουντιανά, με τυμπανοκρουσίες και φανταχτερές εμφανίσεις, αλλά ύπουλα, υπόγεια, με εκείνη τη σιωπηλή ένταση που βαραίνει τα πάντα. Ο Μονταλμπάνο κι η ομάδα του λειτουργούν σε μια πραγματικότητα όπου το έγκλημα είναι καθημερινότητα και η ηθική είναι πιο συχνά γκρίζα, παρά ασπρόμαυρη.
Η σειρά δεν είναι απλώς καλή. Είναι σπουδαία. Είναι μια εμπειρία. Και είναι ακριβώς όπως τα βιβλία, ίσως και λίγο παραπάνω. Γιατί η Σικελία του Μονταλμπάνο δεν περιγράφεται και δεν μεταφράζεται. Τη ζεις, τη νιώθεις, την παίρνεις μαζί σου όταν σβήσει η οθόνη. Σε αρπάζει από το γιακά, σε βάζει στο πιάτο και σε σερβίρει με ήλιο, αρμύρα και ρίγανη.
Καλή διασκέδαση!
Τα βιβλία του Αντρέα Καμιλλέρι κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Πατάκη, περισσότερες πληροφορίες ΕΔΩ
Η σειρά παίζεται στο NETFIX. Δείτε τη σειρά των επεισοδίων εδώ: https://www.imdb.com/it/title/tt0920489/episodes/?ref_=tt_eps
photo credit: https://www.imdb.com/it/title/tt0920489/?ref_=mv_close
photo credit: facebook.com
Η Γιώτα Βασιλείου είναι blogger και φανατική αναγνώστρια
