10 βιβλία ξένης λογοτεχνίας που αξίζουν την προσοχή σας (μέρος α’)

Γιατί το βιβλίο είναι η καλύτερη παρέα για το καλοκαίρι

Η Έλενα ξέρει, Κλαούδια Πινιέιρο (μτφρ. Ασπασία Καμπύλη), εκδ. Carnivora

Όλοι πιστεύουν ότι η Ρίτα αυτοκτόνησε. Όλοι, εκτός από την Ελένα, τη μητέρα της. Επειδή η Ελένα ξέρει. Επειδή η Ελένα, όπως κάθε μητέρα, είναι γεμάτη βεβαιότητες που οδηγούν σε αβεβαιότητες. Ένα δύσκολο ταξίδι προς την πρωτεύουσα, ένα παλιό χρέος και μια αποκαλυπτική συζήτηση συνθέτουν αυτό το σπαρακτικό μυθιστόρημα που αποκαλύπτει τον κρυμμένο αυταρχισμό κάθε υποκριτικής κοινωνίας. Η Κλαούδια Πινιέιρο βυθίστηκε στην άβυσσο της μητρικής καρδιάς, αφουγκράστηκε τους παλμούς της, δονήθηκε από τον πόνο της και αποτύπωσε στο χαρτί μια διαδρομή γεμάτη οδύνη, αγωνία, ενοχές, αναμνήσεις και αλήθειες. Από εκείνες που συνθλίβουν τον αναγνώστη και τον αφήνουν ξέπνοο να αναρωτιέται πόση δύναμη έχουν τελικά οι λέξεις όταν μια εκπληκτική πένα αποφασίζει να τις ενώσει σε μια ιστορία ασύνορης μητρικής αγάπης. «Η Έλενα ξέρει» και αφήνει και τον αναγνώστη να μάθει –μέσα από την εξαιρετική μετάφραση της Ασπασίας Καμπύλη- μέχρι πού είναι ικανή να φτάσει μια μάνα για να ανακαλύψει αν ευσταθούν όσα ακλόνητα πιστεύει.

Κορεντζιντόρα, Gayl Jones, (μτφρ. Αργυρώ Μαντόγλου), εκδ. Κλειδάριθμος

Κεντάκι 1947. H Ούρσα, τραγουδάει τα µπλουζ ενώ την κατατρώει το µίσος της για τον Κορετζιντόρα, έναν ιδιοκτήτη σκλάβων του δέκατου ενάτου αιώνα. Έχοντας επωµιστεί το βάρος της «δηµιουργίας απογόνων», η Ούρσα Κορετζιντόρα αδυνατεί να αντεπεξέλθει σε αυτή την υποχρέωση καθώς µένει στείρα µετά από έναν άγριο καβγά µε τον σύζυγό της. Τραυµατισµένη από την έλλειψη αγάπης και τη θλίψη, η Ούρσα αργά αλλά σταθερά θέτει τους δικούς της όρους υπερασπίζοντας τη γυναικεία της υπόσταση. Ένα βιβλίο καταπέλτης, σκληρό, αµείλικτο, ατόφιο, σοκαριστικά αληθινό. Ένα γνήσιο, ξεχωριστό κείμενο με δικό του χρώμα και ύφος, μια ιστορία μοναδική που κατορθώνει με απλές λέξεις να πει τα πάντα. Μια συγκλονιστική ιστορία για τη γυναίκα, για την κακοποίηση κάθε µορφής, για τον ρατσισµό, για τη χειραγώγηση και για τον τρόπο µε τον οποίο το παρελθόν και όσα βίωσαν οι πρόγονοί µας µπορούν να επηρεάσουν και να στιγµατίσουν ανελέητα τις επόµενες γενεές.

Αιώνια Πατρίδα, Λίζα Σκοτολάιν (μτφρ. Θεοδώρα Δαρβίρη), εκδ. Μίνωας

Η Ελιζαμπέτα, ο Μάρκο και ο Σάντρο είναι, παρά τις διαφορές τους, οι καλύτεροι φίλοι από παιδιά. Η Ελιζαμπέτα είναι μια δυναμική, πανέμορφη κοπέλα που ονειρεύεται να γίνει συγγραφέας, o Μάρκο, τύπος αποφασιστικός και αθλητικός, είναι γόνος οικογένειας που ασχολείται επαγγελματικά με την ποδηλασία, και ο Εβραίος Σάντρο, μαθηματική διάνοια και χαρακτήρας καλόκαρδος και συμπονετικός, είναι ο γιος ενός δικηγόρου και μιας γιατρού. Η φιλία τους γίνεται έρωτας και τόσο ο Σάντρο, όσο και ο Μάρκο, ελπίζουν να κερδίσουν την καρδιά της Ελιζαμπέτα. Το φθινόπωρο του 1937, όμως, όλα αρχίζουν να αλλάζουν, και τα τραγικά γεγονότα διαδέχονται το ένα το άλλο μέχρι το ξέσπασμα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Η Λίζ Σκοτολάιν σκιαγραφεί με ζοφερά χρώματα τη σκοτεινή ατμόσφαιρα εκείνης της εποχής δημιουργώντας μια δυνατή ιστορία έρωτα, φιλίας και προδοσίας, με φόντο τις κτηνώδεις επιθέσεις κατά των Εβραίων.

Άλλες ζωές, Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), εκδ. Ψυχογιός

Δραπετεύοντας από το χωριό όπου γεννήθηκε, ο νεαρός Ιλιάς φτάνει σε μια μικρή παραθαλάσσια πόλη όπου έκθαμβος παρακολουθεί την παρέλαση των Δυνάμεων Ασφαλείας στη Γερμανική Ανατολική Αφρική. Χρόνια αργότερα, το 1914, στην Τάνγκα της Τανζανίας, o Ιλιάς αποφασίζει να καταταγεί στον γερμανικό στρατό, υποσχόμενος στη μικρή του αδελφή πως σύντομα θα επιστρέψει. Η υπόσχεσή του δε θα εκπληρωθεί ποτέ και το μυστήριο για το τι απέγινε ο Ιλιάς θα σκιάζει τη ζωή της Αφίγια ώσπου να γνωρίσει τον Χάμζα. Οι δυο τους θα ζήσουν μια αναπάντεχη ιστορία αγάπης που θα ενώσει δυο οικογένειες αλλά και δυο ηπείρους. Φόβος, πόνος, οδύνη, κοινωνικοί αποκλεισμοί, απώλεια οικείων προσώπων και αβεβαιότητα για το αύριο κυριαρχούν στις σελίδες του βιβλίου και προβάλλουν μια εικόνα της πραγματικότητας και των ιστορικών γεγονότων. Ο συγγραφέας παλεύει μέσα σε αυτή τη σκληρή εποχή να δώσει ελπίδα μέσα από την αγάπη, ένα φως στο σκοτάδι όσων συμβαίνουν στη χώρα.

Mad dogs, James Grady (μτφρ. Άλκηστις Τριμπέρη), εκδ. Πόλις

Κάπου στο Μέιν, βρίσκεται κρυμμένο ένα πολύ ειδικό ψυχιατρικό νοσοκομείο. Εδώ εγκλείονται πράκτορες της CIA όταν επιστρέφουν από τις άκρως απόρρητες αποστολές τους, κουβαλώντας βαριά ψυχικά τραύματα. Ένα απόγευμα, ο ψυχίατρος που είναι επιφορτισμένος με την παρακολούθηση πέντε εξ αυτών βρίσκεται δολοφονημένος. Όλα δείχνουν −έτσι τουλάχιστον πιστεύουν οι πέντε, τέσσερις άντρες και μία γυναίκα− ότι πίσω από τον φόνο κρύβεται η Υπηρεσία και πως όλες οι κατηγορίες θα πέσουν πάνω τους. Μόνη τους διέξοδος, η φυγή προς την Ουάσινγκτον. Εκεί ίσως συναντήσουν τον άνθρωπο που ενδεχομένως γνωρίζει τι ακριβώς συμβαίνει. Όμως το σοβαρότερο πρόβλημά τους είναι πώς θα ταξιδέψουν χωρίς χρήματα, χωρίς όπλα και χωρίς τα ψυχοφάρμακά τους… Ο Grady επιτυγχάνει να αποδώσει μοναδικά το ψυχογράφημα των χαρακτήρων του και να αποτυπώσει στο χαρτί, με συνεχείς χρονικές εναλλαγές και μια αφήγηση ξέχειλη από ενέργεια, σκοτεινό χιούμορ και πυρετικό ρυθμό, μια κατασκοπική ιστορία μυστηρίου και εγκλημάτων πολλαπλών επιπέδων.

Αρχίζουμε από το τέλος, Chris Whitaker (μτφρ. Γιώργος Μπαρουξής), εκδ. Μεταίχμιο

Πριν από τριάντα χρόνια, ο Βίνσεντ Κινγκ έγινε φονιάς. Τώρα, έχει μόλις βγει από τη φυλακή και επιστρέφει σ το Κέιπ Χέιβεν στην Καλιφόρνια. Δεν χαίρονται όλοι που τον βλέπουν – όπως και η Σταρ Ράντλεϊ, η πρώην του, και αδελφή του κοριτσιού που σκότωσε ο Βίνσεντ.Η Ντάτσες, η δεκατριάχρονη κόρη της Σταρ, φροντίζει τον μικρότερο αδελφό της, και την όλο προβλήματα μητέρα της. Όμως, στην προσπάθειά της να προστατεύσει τη Σταρ, η Ντάτσες άθελά της πυροδοτεί μια αλυσίδα γεγονότων που θα έχουν τραγικές επιπτώσεις, όχι μόνο για την οικογένειά της, αλλά και για ολόκληρη την πόλη. Ένα εξαιρετικά καλογραμμένο μυθιστόρημα που συνδυάζει με απόλυτη αρμονία την εξιχνίαση ενός φόνου με τις κοινωνικές αναταράξεις σε μια μικρή πόλη και με τις συναισθηματικές –και όχι μόνο- συγκρούσεις των κατοίκων της. Μια πλούσια και ανατρεπτική πλοκή που αγγίζει τον αναγνώστη και συγκινεί χωρίς να αφήνει κενά σε ό,τι αφορά το έγκλημα που ζητά απαντήσεις.

Το νερό της λίμνης δεν είναι ποτέ γλυκό, Giulia Caminito (μτφρ. Δήμητρα Δότση), εκδ. Διόπτρα

Ένας αρχαίος κρατήρας που γέμισε νερό – στάσιμο νερό, που μυρίζει βρύα και λάσπη. Αυτή είναι η λίμνη Μπρατσάνο. Εδώ φτάνει η Αντόνια, με τον ανάπηρο άντρα και τα τέσσερα παιδιά τους, παλεύοντας  λυσσαλέα για μια καλύτερη ζωή. Η Αντόνια, που στηρίζει όλες τις ελπίδες της στην κόρη της, την Γκάια. Και η μικρή μαθαίνει να μη ζητάει, να μην παραπονιέται, να διαβάζει. Να κάνει το θέλημα της μάνας της, που γίνεται ολοένα πιο σκληρή και εμμονική. Κι ας ξέρει πως, όσο κι αν προσπαθήσει, δεν θα γίνει ποτέ «σαν τους άλλους. Η συγγραφέας Giulia Caminito γνωρίζει καλά τη δύναμη των λέξεων και τη χρησιμοποιεί με επιδεξιότητα για να αποτυπώσει την ιστορία της. Η ξεχωριστή της πένα κατορθώνει να μεταφέρει στο χαρτί και στον αναγνώστη με απόλυτη ακρίβεια και ζωντάνια τη θύελλα των συναισθημάτων που προκαλείται μέσα από τις ανθρώπινες σχέσεις, τις επιθυμίες, τις προσδοκίες, τις στερήσεις.  Ένα μυθιστόρημα ενηλικίωσης που συναρπάζει.

Το ολλανδέζικο σπίτι, Αν Πάτσετ (μτφρ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου), εκδ. Δώμα

Η Μέιβ και ο Ντάνι Κόνροϋ μεγαλώνουν στο Ολλανδέζικο Σπίτι, μια εντυπωσιακή έπαυλη στα περίχωρα της Φιλαδέλφειας. Μια μέρα η μητέρα τους φεύγει αναπάντεχα και λίγο καιρό αργότερα ο πατέρας τους φέρνει στο σπίτι μια καινούργια γυναίκα, την Άντρια. Ο ερχομός της θα σημάνει το τέλος της παιδικής τους ηλικίας. Ένα τραγικό γεγονός και σε μια στιγμή η Μέιβ και ο Ντάνι εξορίζονται απ’ το Ολλανδέζικο Σπίτι, αν και για δεκαετίες παλεύουν να επιστρέψουν σ’ αυτό. Χτυπούν ξανά και ξανά την την πόρτα του παρελθόντος, περιμένοντας να βρεθεί κάποιος να τους ανοίξει ― και κάπως έτσι αφήνουν τη ζωή να περάσει. Αριστουργηματική αφήγηση, καταπληκτική σκιαγράφηση χαρακτήρων και στακάτος ρυθμός δημιουργούν ένα μυθιστόρημα που  κινείται διαρκώς ανάμεσα στο χθες, στο σήμερα και στο αύριο, ενώνοντας υπέροχα την αδελφική αγάπη με την απώλεια, τη θλίψη με τις παιδικές αναμνήσεις, τις ανασφάλειες με την ανάγκη για θαλπωρή, στοργή και μητρική αγκαλιά.

Λατρεία, Hannah Kent (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, Άγγελος Αγγελίδης), εκδ. Ίκαρος

1836, Πρωσία. Η Χάνε Νουσμπάουμ είναι σχεδόν δεκαπέντε χρονών και οι περιορισμοί της γυναικείας ζωής στο Κάι την πνίγουν, μέχρι που συναντά την Τέα και δίπλα της βρίσκει την αποδοχή. Οι Νουσμπάουμ είναι Παλαιολουθηρανοί και η προσευχή τους γίνεται στα κρυφά. Προκειμένου να ξεφύγουν από το κράτος και την Ένωση της Εκκλησίας, οι κάτοικοι του χωριού στριμώχνονται ασφυκτικά σ’ ένα πλοίο με προορισμό τη Νότια Αυστραλία, όπου θα μπορούν να ζουν χωρίς φόβο, ελεύθεροι. 1838, Νότια Αυστραλία. Μια νέα αρχή γίνεται σε μια παλιά γη. Ο Θεός, η κοινωνία και η ίδια η φύση αποφασίζουν ότι η Χάνε και η Τέα δεν μπορούν να είναι μαζί. Αλλά μέσα στο αδύνατο κρύβεται η λατρεία… Μια εκπληκτική μίξη ιστορικών γεγονότων και μυθοπλασίας, μέσα από τη συγκλονιστική γραφή της Kent. Ζωντανές περιγραφές, ποιητική αύρα και στο επίκεντρο η αγάπη κάθε μορφής που μπορεί να ξεπερνά εμπόδια και στερεότυπα και να αντέχει στον χρόνο.

Μαθήματα Χημείας, Bonnie Garmus (μτφρ. Ιλάειρα Διονυσοπούλου), εκδ. Μεταίχμιο

Αρχές της δεκαετίας του ’60. Η χηµικός Ελίζαµπεθ Ζοτ είναι η πρώτη γυναίκα που θα επεσήµαινε πως δεν υπάρχει µέση γυναίκα. Ο Έβανς είναι µοναχικός, ιδιοφυής, συµπονετικός αλλά και άγαρµπος. Και την ερωτεύεται, µα για τι άλλο, για το µυαλό της. Όπως όµως η επιστήµη, έτσι και η ζωή είναι απρόβλεπτη. Μερικά χρόνια αργότερα η Ελίζαµπεθ Ζοτ θα βρεθεί ανύπαντρη, µε ένα παιδί κι έναν σκύλο, να παρουσιάζει –όλως παραδόξως– την πιο επιτυχηµένη εκποµπή µαγειρικής της τηλεόρασης. Όσο όµως το κοινό της µεγαλώνει τόσο µεγαλώνει και η δυσαρέσκεια ορισµένων. Γιατί απ’ ό,τι φαίνεται η Ελίζαµπεθ Ζοτ δεν µαθαίνει στις γυναίκες µόνο τα µυστικά της κουζίνας, αλλά κυρίως τους µαθαίνει ότι η θέση µιας γυναίκας είναι έξω από αυτήν. Η χαρισματική και αντισυμβατική Ελίζαμπεθ ζεσταίνει την καρδιά και απογειώνει την ιστορία της μέσω της άμεσης, λιτής και χιουμοριστικής γραφής της Garmus. Ένα απολαυστικό μυθιστόρημα γεμάτο φως και χρώμα.

Κέλλη Κρητικού


Photo by Alice Pasqual on Unsplash

Η Κέλλη Κρητικού είναι βιβλιοκριτικός και αρθρογράφος σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα
Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *